كةنكةشا ناما دكتورا: د. نبال سامي ميكائيل حنا, 10.10.2019
Oct. 18, 2019, 5:05 p.m.

ناما دكتورا قوتابي " د. نبال سامي ميكائيل حنا " لبن ناف و نيشانيَ: " تايبةتمةندييَن مايكروبايولوزى و بةشى ل bla CTX-M, bla TEM and bla SHV  كو دبيتة ئةكةرىَ ئيَشريشيا كولونىَ بو نةخوَشييَن جوبارا ميزىَ ل دهوكىَ" هاتة كةنكةشةكرن و شروفة كرن, ل روزا بينج شةمبي ريكةفتي 10.10.2019, ل سةنتةريَ رةوشةنبيري و جفاكي ل زانكويا دهوكيَ. نامةكة بيَشكيَشكرية بو ئةنجومةنا كوليزا بزيشكى/ زانكويا دهوك كو بةشةكة ز بيَدفييَن وةركرتنا نامةيا دكتورايا فةلسةفىَ د تايبةتمةنديا هويرة زيندةوةريَن بزيشكى.

Dr. Nebal

Dr. Nebal Sami Mechael

Affliation: Department of Medicinal Chemistry, College of Pharmacy, University of Duhok, Kurdistan Region, Iraq.

Dr. Nebal Short Biography link: Dr. Nebal 

 

 

هةزي يي كوتني ية كو قوتابي 2 فةكولين به لاف كرية ز ناما خو, وه كو ل خواريَ ديار كري:

1. Detection of bla CTX-M, bla TEM-01 and bla SHV Genes in Multidrug Resistant Uropathogenic E. coli Isolated from Patients with Recurrent Urinary Tract Infections (2018); International Journal of Medical Research & Health Sciences; 7(9): 81-89.

Link to the journal: https://www.semanticscholar.org/paper/Detection-of-bla-CTX-M%2C-bla-TEM-01-and-bla-SHV-in-Michael-Saadi/35ab950fd9224afbf00bf9942e91084af3b4267a

2. Extended Spectrum of b- lactamase Status in Escherichia Coli Isolated from Urinary Tract Infections in Duhok City- Iraq (2018); Journal of University of Duhok, Vol. 21, No.2 (Pure and Eng. Sciences), Pp 27-33.

Link to the journal: https://doi.org/10.26682/sjuod.2018.21.2.3

ئةف فةكولينة ييَ هاتية بةرهةف كرن لبن جافديريا:

  • هاريكاريَ بروفيسور " د. عبد الرحمن توفيق سعدي "

ليزنا زانستي بيكهاتية ز هةر ئيَك ز بةريَزان:

  • بروفيسور "د. ناظم سليمان جخسي": سةروك.
  • بروفيسور "د. عادل طالب السعيد": ئةندام
  • بروفيسور "د. رعد عبدالغني السنجاري": ئةندام.
  • هاريكاريَ بروفيسور "د. فاطمة علي": ئةندام.
  • هاريكاريَ بروفيسور "د. احمد بشير محمد": ئةندام.

…………………………..

بوختا فةكولينيَ:

بيَشةكى : 320 نموونة ذ ئيشريشيا كولونىَ بو ظةكولينا نوكة هاتنة كومكرن 200 ظةدةركرن ESβLsذوان دناظبةرا بالقبوياندا ذ نةخوَشان هاتة دةست نيشانكرن كو ل بةراهيىَ ب توشبوونا جوباريَن ميزىَ هاتبوونة دةست نيشانكرن.  ئةوان سةردانا نةخوَشخانا ئازادى يا فيَركرنىَ دكرن و 200 ظةدةركرن ESβLsهاتنة دةست نيشانكرن ذ سةرجةمىَ 420 ظةدةركرنيَن ئيشريشيا كولونىَ و ذ زاروَكان هاتنة كومكرن كو ل بةراهيىَ ب توشبوونا جوباريَن ميزىَ هاتبوونة دةست نيشانكرن. ئةوان سةرةدانا نةخوَشخانا هيظى يا فيَركرنىَ يا زاروكان دكر ذ خزيرانىَ هةتا ضريا ئيَكىَ 2016 ل باذيَرىَ دهوكىَ هةريَما كوردستانىَ. نةخوَش ذ بالقبووى و زاروكان ذ هةمى تةمةنا بوون كو دناظبةرا 15 ساليىَ يا كيَمتر و هةتا 66 ساليىَ ثتر و ذ 1 – 14 ساليىَ لدويف ئيَك و ذ هةردوو رةطةزان.

ثاش 400 ظةدةركرن ذ ئيشريشيا كولونىَ يا بةرهةم هيَنةرىَ ESβLsهاتة ثشكنينكرن ثشتى تاقيكرنةكا هةستياريىَ هاتية كرن بو هةظدذيَن ذيانىَ ب ريَكةكا ئاسايى زيَدةبارى بكارئينانا سيستةمىَ Phoenix يىَ خويى.

تاقيكرنا Double Disk Synergy Test هاتةكرن بو تةئكيدكرنا ESβLsدياربوو كو ريَذةكا بلندا بةرطريىَ بو ثتريا هةظدذيَن ذيانىَ هةية ب تايبةت بةرةبابىَ سيَيىَ سيفالوسبورين (سيفوتاكسيم، سيغتازيديم و ئةزيتربونام) كو 99 % بو هةر ئيَك ذ وان هاتة توماركرن. لىَ ئيمينيم و ئيميكاسين دياربوو كو ثتريا هةظدذيَن ذيانىَ دكاريطةربوون ب بةراوردكرن ب هةظدذيَن دى ييَن ذيانىَ كو 97 % ة 96 % لدويف ئيَك توماركرينة.

200 ظةدةركرنا ذ نةخوشيَن بالقبووى ييَن ئشريشيا كولونى ESβLsريَذةيا 105/200 (52,5 %) دياركر سةبارةت رةطةزىَ نيَر. لىَ 95/200 (47,5) سةبارةت رةطةزىَ مىَ. هةر ل وى دةمى ذ سةرجةمىَ 200 ظةدةركرنا ذ نةخوَشيَن زاروَكان 106/200 (53 %) سةبارةت رةطةزىَ مىَ و 94/200 (47 %) سةبارةت رةطةزىَ نيَر.

ظةدةركرنيَن ئشريشيا كولونىَ بو ساخلةتا ESβLsيا بلندبوو دناظبةرا نةخوَشيَن بالقبووى 175/325 (53,8 %) بةرةظاذى نةخوَشيَن زاروَكان 163/420 (38,8 %). سةبارةت AMPC هاتة توماركرن لنك نةخوَشيَن بالقبووى و زاروَكان 21/325 (6,46 %) و 33/420 (7,86 %) لدويف ئيَك.

سةبارةت Carbapenamase هاتة توماركرن ب ريَذةكا كيَمتر ذ نةخوَشيَن بالقبووى و زاروكان 4/325 (1,23 %) و 4/420 (0,95 %) لدويف ئيَك.

سةبارةت نظستنا بةرىَ ل نةخوَشخانىَ وةك هوَكارةكىَ مةترسيدارىَ و ثةيوةنديا وىَ ب ESβLsريَذةكا بلند ذ ئشريشيا كولونىَ يا بةرهةم هيَنةرىَ ESβLsدياربوو دناظبةرا نةخوَشان ذ بالقبوويان 147/200 (73,5 %) و 134/200 (67 %) يا نةخوَشان ذ زاروَكان. لىَ نةخوَشيَن شةكرىَ وةك هوَكارةكىَ مةترسيداريىَ 127/200 (63,5 %) بو نةخوَشان ذ زاروَكان و 84/200 (42 %) بو نةخوشان ذ بالقبوويان دياربوو.

ثةيوةنديةكا مةعنةوى دناظبةرا جوَرىَ ESβLsو توشبوونا دووبارةيا جوباريَن ميزىَ 0,015 ≥ P  ثةيدابوو. جورىَ ESβLsلنك نةخوَشيَن بالقبووى ريَذةيا 164/200 (82 %) دياركر. لىَ جورىَ AMPC ريَذةيا 34/200 (174 %) و carbapenemase ب ريَذةيا 2/200 (1 %) دياركر. لىَ هةظبةنديا دناظبةرا جورىَ ESβLsو توشبوونا دووبارة يا جوباريَن ميزىَ لنك نةخوَشان ذ زاروكان ريَذةيا 175/200 (78,5 %) دياركر.

ذلايةكىَ ديظة ثةيوةنديةكا نة مةعنةوى دناظبةرا جورىَ ESβLsو توشبوونا دووبارة د جوباريَن ميزيَدا 0 ≥ P  لنك نةخوشان  ذ زاروكان دياربوو. لىَ جورىَ AMPC ريَذةيا 21/20 (100,5 %) و جورىَ carbapenemase ريَذةيا 4/200 (2 %) دياركر.

هةلبذارتنةكا نةدةست نيشانكرى بو 47 ظةدةركرنا هاتةكرن ذ سةرجةمىَ 200 ظةدةركرنا ESβLsذ هةردوو نةخوَشان ييَن بالقبووى و زاروكان بو هةظسةنطيا بةشى. تاقيكرنةكا كارليَكرنا بةلمةرىَ يا ريَزبةندى (PCR) بو 47 ظةدةركرنا هاتةكرن ذبو دةست نيشانكرنا كومةلا bla CTX-M وةك

bla (CTX-M14, CTX-M15, CTX-M24, CTX-M27

ولبن جورىَ bla HV وةك  ( (SHV-11 and SHV-12 و  bla TEM-01.

ظةكولينةكا بةلاظكرنا دووبارةيىَ يا جيناتا و ثةيوةنديا وىَ ب كومةليَن تةمةنى ل نةخوشاندا ذ بالقبووى و زاروَكان هاتةكرن.

ئةنجامان ديارك ركو كومةلا تةمةنى ذ  25 – 65 ساليىَ ثتر بةرطرى هةية ذ كومةلا جيناتيَن ظةكولين لىَ هاتية كرن ب بةراوردكرن دطةل كومةليَن دى ييَن تةمةنى. ذلايةكىَ ديظة ريَذةيا ظةدةركرنيَن ئشريشيا كولونىَ ESβLsيا بلندبوو ب ريَذةيا 130 (65,5 %) لنك نةخوَشان ذ بالقبوويان و ثةيوةنديا وىَ دكومةلا تةمةنى 25 – 65 ساليىَ ل دةمىَ بةراوردكرنا وىَ ب كومةليَن دى ييَن تةمةنى. لىَ ريَذةيا ظةدةركرنيَن ئشريشيا كولونىَ ESβLsيا بلندبوو ب ريَذةيا 108 (54 %) لنك نةخوشان ذ زاروكان و ثةيوةنديا وىَ ب كومةلا تةمةنى 1 – 3 ساليىَ ل دةمىَ بةراوردكرنا وىَ دطةل كومةليَن دى ييَن تةمةنى ئةريَنيا جينىَ bls يا بةرهةم هيَنةرىَ ئةنزيما  (CTX-M14, CTX-M15,CTX-M24, CTX-M27) دناظبةرا كومةلا تةمةنى 25 – 65 ساليىَ 14 (43,8 %) ، 23 (71,9 %) ، 9 (28,1 %) و 4 (12,5 %) لدويف ئيَك بوو.

لىَ لنك نةخوَشان ذ زاروكان، ريَذةيا بلندبوو لنك جينىَ CTXM يا بةرهةم هيَنةرىَ ئةنزيمىَ  CTX-M15, CTX-M24, CTX-M27) CTX-M14, د كومةلا تةمةنى ذ 1 – 3 ساليىَ ب تايبةت جينات ب ظىَ ضةندىَ بوون. 13 (50 %) و 18 (69,3 %) لدويف ئيَك لىَ جينىَ TEM – 01 bla ب ريَذةيا 18 (69,2 %) بوو.

ئةظ ظةكولينة يا ئيَكىَ ية ل ثاريَزطةها دهوكىَ – هةريَما كوردستانىَ لدور ثةيوةنديىَ ب لبن كومةلاندا بو ظةدةركرنيَن ئشريشيا كولونىَ يا بةرهةم هيَنةرىَ ESβLsدناظبةرا نةخوشان ذ زاروكان و بالقبوويان كو توشى جوباريَن ميزىَ بووينة.

كورتيا ئةنجامان ديارك ركو ريَذةكا بلند ذ ظةدةركرنيَن ئشريشيا كولونىَ يا بةرهةم هيَنةرىَ ESβLsهةية. يا طرنط ئةوة كو توشبوون ب ميكروبيَن بةرهةم هيَنةريَن ESβLsبهيَتة دةست نيشانكرن د كومةلىَ و نةخوَشخاناندا ذبو ثيَدانا ضارةسةريا هةظدذيَن ذيانىَ ييَن طونجاى و نةهيَلانا توشبوونىَ.