جینھوا – چین – 24ـی خزیرانێ 2024
زانكۆیا دھۆك پشكداری د روینشتنەكا گرنگ ل دۆر گشتگیرکرنا زانستا بوو، كو ل زانكۆسا تشجیانگ یا مامۆستایا "ZJNU" ھاتیە ئەنجامدان. د ئەڤێ ھەلكەڤتا گرنگ دا كو پشكەكە ژ سمینارەكێ ژ لایێ وزارەتا بازرگانی ل كومارا چینێ یا جەماوەری بۆ ماوێ دوو حەفتیان ھاتیە رێكخستن، نوینەرێن 11 وەلاتێن پێشكەڤتی و سەرۆكێن 7 سازیێن ئەكادیمی یێن چینی پشكدار بوون.
د روینشتنێ دا، مامۆستا عسمەت خابوور، رێڤەبەرێ راگەھاندنا زانكۆیا دھۆك پەیڤەكا كاریگەر ل دۆر گشتگیرکرنا زانستا ل ھەرێما كوردستانێ پێشكێشكر و تیشك ئێخستە سەر ئەوێ پێشڤەچوونا بەرچاڤ یا ھەرێما كوردستانا عیراقێ د بوارێ گەشەپێدانێ دا و حوكمرانیێ دا ھەر ژ دەستپێكا دامەزراندنا وێ ل سالا 1991ـێ بدەستڤەئینای. سەرەرای مێژوویا وێ یا پری بەربەست. دیسان عسمەت خابوور دا دیاركرن "ھەرێما كوردستانا عیراقێ كو ھەرێمەكا فیدرالی یە ل باكورێ عیراقێ و پایتەختێ وێ ھەولێرە، گەشەكرنەكا بەرچاڤ بخۆڤە دیتیە و بوویە نموونەیەك بۆ دیموكراسیەتا پەرلەمانی كو گرنگیێ ب كەلتورێ رەوشەنبیری و گەشەپێدانا ئابووری ددەت". دیسان ناڤبری ئاماژە ب وەبەرھێنانێن ستراتیجی ل ھەرێما كوردستانێ دان د كەرتێن ستراتیژی وەكو نەفت و گاز و چاندن و گەشتیاری كو بووینە بنەمایەكێ ئابووری یێ بھێز.
دیسان عسمەت خابوور تەكەز ل سەر رۆلێ گرنگ یێ زانكۆیا د گشتگیرکرنا زانستا ل ھەرێما كوردستانا عیراقێ دا كر و گۆت "نوكە ل ھەرێما كوردستانا عیراقێ مە 20 زانكۆیێن حكومی و 18 زانكۆیێن تایبەت زێدەباری 16 سازیێن دی یێن فێركرنا خواندنا بلند ھەنە. زانكۆیێن مە كلیلكا پەرەپێدان و بەلاڤكرنا زانستا یە". ھەروەسا تیشك ئێخستە سەر چالاكیێن جودا وەكو پیشانگەھێن زانستی و و دیدار و كۆنفرانسا یێن پرۆژێن نوی یێن قوتابی و فەرمانبەران نیشان ددەن، كو سەرنجا گرنگیپێدانا بریاردەرێن پیشەسازی رادكێشیت. زێدەباری ئەڤێ چەندێ ھەرێما كوردستانێ چەندین كۆنفرانس و چالاكیێن گەنجان رێكدئێخست ژ وان دیدارا نیشتیمانی یا گەنجا یا سالانە، كو ل سالا بووری دەستپێكریە و ل زانكۆیا دھۆك ھاتبوو رێكخستن ب مەرەما دیاركرنا پشكداریێن زانستی یێن گەنجێن كوردستانێ و پالپشتیكرنا وان.
د درێژەپێدانا ئاخڤتنا خۆدا عسمەت خابوور دا دیاركرن كو پەیمانگەھا كوردستانێ یا داھێنانێ KII یاكو ل سالا 2022 ب فەرمانا سەرۆكێ حكومەتا ھەرێما كوردستانێ ھاتیە دامەزراندن، ب بەرێ بنیاتێ پێشڤەچوونا ھەرێما كوردستانا عیراقێ د بوارێ زانست و تەكنۆلۆژیایێ دا دھێتە ھژمارتن و دياركر كو پەیمانگەھا كوردستانێ یا داھێنانێ پالپشتیا ڤەكۆلین و داھێنانێ و پێشەنگیا كارا دكەت، ب رێكا پێشكێشكرنا خۆلێن مەشقدانێ و تۆرێن پیشەیی و پارەپێدانێ و شارەزاییێ د بوارێن وەكو وزەیا نویكری و ساخلەمی و ڤەگوھاستنا دیجیتالی و ئوتۆماتیككرنێ دا و ئەڤ دەستپێشخەریە ب پێنگاڤەكا ئێكلاكەر وەسفكر كو ھەرێما كوردستانا عیراقێ بكەتە سەنتەرەك بۆ داھێنانا تەكنۆلۆژی و گەشەپێدانا بەردەوام ل دەڤەرێ.
بەرامبەر لایەنێ پالپشتیا سازیێن حكومی، عسمەت خابوور ئاماژە ب رۆلێ دەزگەھێن راگەھاندنێ و چالاكیێن فەرمی د پەرەپێدانا داھێنانا زانستی دا كر و گوت "دەزگەھێن مە یێن راگەھاندنێ و چەندین بەرنامێن تەلەفزیۆنی د چەندین دەماندا چیرۆكێن سەركەڤتنێ یێن داھینانێ نیشان ددەت، كو بابەتێن ئیلھامبەخشێن بۆ جەماوەری". دیسان ناڤبری دیاركر كو فەستیڤالێن جودا ئاھەنگا بۆ داھێنانێن زانستی دگێرن و دبنە سەكۆیەك بۆ نیشاندانا كار و پرۆژەیان و دەستكەڤتێن جیاواز خەلات دكەن.
ل دویڤ روینشاتنێ دا، ھەڤدیتن و گەنگەشە ل دۆر ھەڤكاریێ د پاشەرۆژێ دا د ناڤبەرا زانكۆیا دھۆك و سازیێن چینی یێن پشكدار ھاتنە ئەنجامدان. ئارمانج ژ ڤێ دەلیڤا پەیوەندیكرنێ ب سازیێن چینی پەرەپێدانا ھەڤپشكیا یە ب مەرەما زێدەكرنا پەرەپێدانا مەودا و كاریگەریا ھەولێن بەلاڤكرنا زانست و داھێنانێ.
ل دویماھیێ عسمەت خابوور تەكەز ل سەر گرنگیا گشتگیرکرنا زانستا و تەكنۆلۆژیایێ ل ھەرێما كوردستانا عیراقێ كر ب مەرەما گەشەپێدانا بەردەوام و پشكداریكرنا جیھانی. و گوت "مە باوەری ھەیە كو پەرەپێدانا سیستەمێ مە یێ فێركرنێ و پالپشتیكرنا داھێنەرا و پەرەپێدانا ھەڤكاریا ناڤدەولەتی دێ بیتە ئەگەرێ بەرزكرنا رەوشەنبیریا زانستی و مە بەرەڤ پێشڤە بەت".
https://youtu.be/wpybTVDFBSY?si=vs2Yi8wzmSmUkL87
راگەھاندنا زانكۆیا دھۆك؛ 24ـی خزیرانێ 2024
ماھر طاھر كێستەیی