پشكا سسیولۆژی ل كولیژا زانستێن مرۆڤایەتی ل زانكۆیا دهۆك وۆركشۆپەك ب ناڤێ كاریگەریا ماددێن هوشبەر لسەر گەنجان ل دەڤەرا دهۆكێ لسەر هەرسێ ئاستێن دەروونی، كۆمەلناسی و یاسایی، ئەڤرۆ رێکەڤتی ٢٠٢٢/٣/٦ ل سەنتەرێ رەوشەنبیری و جڤاكی یێ زانكۆیێ ئەنجامدا.
سەرۆكێ پشكا سۆسیۆلۆژی د. محەمەد سەعید بەرواری دیاركر كو ئەڤ وۆركشۆپە بۆ زانینا ئاستێ بكارئینانا ماددێن هوشبەر و مەترسیا وانە، كا هەتا چ رادە كارتێكرن لسەر جڤاكێ مە هەیە، و قوتابیان چەند ڤەكۆلین لدۆر چێكرینە، داكو بگەهنە ئەنجامێن زانستی یێن باش بۆ چارەسەركرنا ڤێ مەترسیێ دناڤ جڤاكێ مە دا، گۆت ژی "قوتابی پشكدار كرینە داكو دەم بۆ بهێتە دان د گەنگەشان دا پشكداریێ بكەن و هەمی پێكڤە كار بكەن داكو بگەهنە ئەنجامێن زانستی، و مامۆستایێن پشكدار ژی هەر یێن پشكا سۆسیۆلۆژی نە".
د. محەمەد سەعید بەرواری ئەوژی دیاركر كو ماددێن هوشبەر چەكەكێ دژی تاكەكەسی و خێزانێ یە و بوویە پشكەكا مەترسیێ لسەر وەلاتی، هەروەها باس ل مەرەما ڤێ چالاكیێ ژی كر و گۆت: "لدویڤ وان داتایێن بەلاڤدبن؛ ئەڤ مەترسیە رۆژ بۆ رۆژێ یا زێدەدبیت، هەروەسا جۆرەکێ نوی یێ بەلاڤدبیت ئەوژی بێهوشكەرێ دیجیتالیە كو گەلەكێ مەترسیدارە چونكو كارتێكرنا وێ ژی یا ب مەترسیە، و باشترین بەرسینگرتن هشیاریا جڤاكی و تاكیە ل هەمبەر بكارئینانا ڤان كەرەستان".
كاوار رەسول بەرپرسێ مالا لاوان ل دهۆكێ یا سەر ب ئێكەتیا لاوێن دیموكراتا كوردستانێ ڤە وەکو پشكدار د ڤی وۆركشۆپی دا، ئاماژە دا هندەك داتایان لسەر ئاستێ هەرێما كوردستانێ لدۆر کەسێن ڤان ماددەیان بكاردئینن و دیاركر كو ل سالا (2018) 241 كەس بوون، ل سالا (2019) بوونە 916 كەس، و ل سالا (2020) بوونە 1113 كەس، و ل سالا 2021 شەش هەیڤێن ئێكێ 881 كەس بوون، و لدویڤ ڤان ئاماران وەسا دیار دبیت كو هەرێما كوردستانێ یا د قۆناغەكا مەترسیدار دا د بیاڤێ بكارئینانا ماددێن هوشبەر دا.
د. سامیا سەعید ژ لایێ جڤاكی ڤە باس ل بابەتی كر و دیاركر كو "ئەڤە نەخۆشیەكا جڤاكیە، رەڤینە ژ وی كەتوارێ تێدا دژیت، ئەڤجا چ پەنابرن بیت بۆ ماددێن كحۆلی یان ماددێن هوشبەر تا دگەهیتە قۆناغا ئالۆدەبوونێ". ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ ژی "ئەو كەسێ بڤێت ژێ قورتال ببیت پێدڤیە ژینگەهەكا گونجایی بۆ بهێتە پەیداكرن و نەڤەگەریتە ژینگەها خۆیا پێشتر، چونكو د وێ ژینگەهێ دا یێ تووشبووی و دشیاندایە جارەكا دی تووشببیتە ڤە".
مامۆستا پرشەنگ عومەر ژی ژ لایێ دەروونی ڤە بابەت ئازراند و دیاركر کو لدویڤ وێ سەربۆرا وێ دگەل چاكسازیا سنێلان "گەلەك سنێلە ڤان ماددەیان بكاردئینن بێی كو كارتێكرن و زیانێن ڤی ماددەی بزانن، ئەڤە ژی مەترسیە لسەر سنێلان و وان كەسێن هوشیاری لدەف نەبیت". مامۆستا ئومێد محەمەد ژی ژ لایێ یاسایی ڤە ئەڤ بابەتە گەنگەشەکر و دیاركر "لدویڤ یاسایان ئەو كەسێ ڤان جۆرە ماددەیان بكاردئینیت تاوانبارە و سزا بۆ هاتیە دیاركرن".
دهێتە زانین د پلانێن پشکا سۆسیۆلۆژی ل کولیژا زانستێن مرۆڤایەتی یا زانکۆیا دهۆک دایە پتر خۆ نێزیکی ئاریشە و کێشەیێن جڤاکی بکەت و پتر هەماهەنگیێ دگەل سازیێن پەیوەندیدارێن کێشەیێن جڤاکی بکەت بۆ هندێ پتر ڤەکۆلین و چالاکیێن زانستیێن جودا لدۆر ڤان دیاردەیان بهێنە ئەنجامدان و پەیامێن هشیارکرنێ ئاراستەی جڤاکی بکەت و رێکێن چارەسەرکرنێ وەکو راسپارد ئاراستەی لایەنێن پەیوەندیدار بکەت.