ب ناڤێ خودێ مه‌زن ودلوڤان
- رێزدار سه‌رۆكێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ مه‌سرور بارزانی زۆر به‌رێز
- رێزدار نوێنه‌رێ سه‌روكێ هه‌رێما كوردستانێ دلشاد شه‌هاب
به‌رێزان
هێژایان
- كه‌سایه‌تیێن جڤاكی و ئایینی یێن ده‌ڤه‌را به‌هدینان
- سەرۆكێن زانكۆیێن حكومی و زانكۆ و په‌یمانگه‌هێن تایبەت
- نوینەرێن پارتێن سیاسی و داموده‌زگه‌هێن میری
- مالبات و كەسوكارێن سه‌ربلندێن دەرچوویان
- ماموستایێن هێژا
- قۆتابیێن دەرچوو یێن گەڕا (٢٨) یێن خۆشتڤی
- مێڤانێن قەدرگران
گه‌له‌ك ب خێر هاتن بۆ ئاهه‌نگا ده‌رچوونا گه‌ڕه‌كا دی ژ گه‌ڕێن ده‌رچوویێن زانكۆیا مه، زانكۆیا دهۆك. ئه‌ڤ ئاهه‌نگه ل خه‌لكێ پارێزگه‌ها دهۆكێ و هه‌می كوردستانیان پیرۆز بیت. ئه‌ڤرو ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ و ب شانازی ڤه ڕادگه‌هینین كو دڤێ ئاهه‌نگێ دا ٤٥٠٧ قوتابی ب ٦٩ بسپۆریا ژ ١٨ کۆلیژێن زانکۆیا دهۆک دێ بنه خودان باوه‌رنامێن به‌كالوریوسێ.
قۆتابیێن خۆشتڤی،
ئه‌ڤرۆ، ئه‌م د چركه‌ساته‌كا گرنگا ژیانا هه‌وه دا راوه‌ستاینه، چركه‌ساته‌ك كو دویماهی ب وێسته‌گه‌هه‌كێ دئینیت و ده‌ستپێكه‌كا باڵكێش یا وێسته‌گه‌هه‌كا نوی یا ژیانا هه‌وه دیار دكه‌ت. بخێربهێن بۆ وێ ئاهه‌نگا هوین و كه‌سوكارێن هه‌وه چه‌ندین ساڵه ل هیڤیێ، وێ ئاهه‌نگا باوه‌رناما ب دیماهیئینانا خواندنا زانكۆیێ ب هه‌وه دبه‌خشیت.
ب ڤێ هه‌لكه‌فتا جوان، پیرۆباهیه‌كا گه‌رم ئاراسته‌ی هه‌وە ده‌چوویێن ئه‌زیزێن زانكۆیا مه دكه‌م، و هه‌روه‌سا پیرۆزباهی و ده‌ستخۆشیێ ل دایك و باب و كه‌سوكارێن هەوە دكه‌م، كو بێگومان به‌رده‌وام پشته‌ڤان و پاڵده‌ر بووینه دا هوین بگه‌هنه ئارمانجەكا دی ژ ئارمانجێن خۆ.
ل ساڵێن بووریدا زانكۆیا دهۆك ناڤه‌نده‌كا پێشڤه‌برن و پێگه‌هاندنا هه‌وه بوویه. د هه‌مان ده‌مدا بۆ هه‌وه زانكۆیا مه نه ب تنێ سازیه‌كا ئه‌كادیمی بوویه، به‌لكو مالا هەوە بوویە بۆ گه‌شه‌كرنا ره‌وشه‌نبیری و ئاڤاکرنا کەسایەتیێ و ئاشنابوون و په‌یداكرنا هه‌ڤالێن نوی. گه‌شتا هه‌وه ل زانكۆیێ یا پڕ بوو ژ ده‌ستكەڤت و هه‌وڵێن به‌رده‌وام بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا زانینێ و خوگونجاندن و باوه‌ری ب خۆ بوونێ.
ل ڤێرێ پێدڤیه ژ دل سوپاسیا دایك و باب و مالبات و كه‌سوكار و وان ئه‌زیزان بكه‌ین یێن ب درێژاھیا گه‌شتا هه‌وه یا ئه‌كادیمی دا پشته‌ڤانیا هه‌وه كری، و به‌رده‌وام ب پەرۆش و فیداكاری و حه‌ژێكرنێ هوین به‌ره‌ڤ سه‌ركەڤتنێ برین.
قۆتابیێن هێژا،
خواندنا زانكۆیێ بنیاتەکێ موكو‌م بۆ هه‌وه دروست كریه و هوین ب زانین و كارامه‌یی و شیانێن هزری چەکدار كرینه بۆ ئاماده‌كرنا هه‌وه بۆ قۆناغه‌كا نوی یا ژیانێ.
لێ ده‌رچوون ژ زانكۆیێ گه‌هشتنا گوپیتكێ نینه، به‌لكو ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوی یا ژیانا هه‌وه‌یه. پاشه‌رۆژ یا پڕه ژ ده‌رفه‌تان، لێ د هه‌مان ده‌م دا، بەربەستێن ب زه‌حمه‌ت ژی پێشكه‌ش دكه‌تن.
ل دەمێ هوین ده‌ربازی ده‌رڤه‌ی دیوارێن زانكۆیێ دبن، دێ روی ب روی دیمه‌نه‌كی پڕ ژ ته‌كنه‌لۆژیا زیره‌كیا ده‌ستكرد یان ژی (Artificial Intelligence) بن كو دێ د بنیاتنانا بازارێ كاری و پیشه‌سازیێ دا رۆله‌كێ گرنگ هه‌بیتن. لێ ئه‌و ب تنێ ئامرازه‌كه بۆ زێده‌كرنا شیانێن هه‌وه، نه‌كو دێ جهێ هەوە گریت.
گرنگه هوین هه‌مبێزا ڤێ ته‌كنۆلۆژیایێ بكه‌ن و به‌رده‌وام بن د خۆگونجاندنێ دا، چونكێ وه‌ك جه‌نابێ سه‌روك بارزاني فه‌رمویه ''ئه‌ڤرو نه‌وه‌ك دوهی یه و سوبه‌هی نه‌وه‌ك ئه‌ڤرو'' ب وێ رامانێ كو جیهان به‌رده‌وام د گوھۆرینێ دایه و شیانێن هه‌وه بۆ فێربوون و خۆگۆنجاندنێ دێ بیته گرنگترین سه‌رمایه‌یا هه‌وه.
و ل بیرا وه بیت كو باوه‌ری ب خۆ بوون مه‌رجه‌كێ سه‌ره‌كیێ سه‌ركه‌ڤتنێ یه.
وه‌ك سه‌رۆكێ زانكۆیێ من دڤێت ئاماژێ بده‌مه به‌رپرسیارەتیێ، به‌رپرسیاره‌تی به‌رامبه‌ر خۆ و به‌رامبه‌ر خاك و وه‌لاتێ خۆ.
به‌رپرسیاره‌تی به‌رامبه‌ر خۆ، وێ رامانێ دگه‌هینینت كو بژارده‌یێن تو دكه‌ی، چ ژ روویێ كه‌سایه‌تی و چ ژ روویێ پیشه‌یی ڤه دێ پاشه‌رۆژا ته دیار كه‌ن. ئه‌ڤه ژی گرێدایه ب دانانا ئارمانجاڤه كو مرۆڤ به‌رپرسیارێ كریارێن خۆ بیت، و هه‌روه‌سا به‌رده‌وام هه‌وڵێن خۆپێشڤه‌برنێ بدەت. خواندنا ته یا زانكۆیێ تو یێ پڕ چه‌ك كری ب ئامرازێن كو هاریكاریا ته دکەن داكو بڕیارێن دروست بده‌ی، و نوكە ئه‌ركێ ته‌یه تو وان ئامرازا ب دروستی بكاربینی.
ب هه‌مان ئاوای، گرنگه مرۆڤ به‌رپرسیاره‌تیا وەڵاتێ خۆ هه‌لبگریت. وه‌كو ده‌رچوویێن زانكۆیا دهۆك، هوین نه ب تنێ تاكێن خوێنده‌وارن، به‌لكو هوین سه‌ركردێن پاشه‌رۆژێنە و هوین کاریگەرن.
كریار و پشكداربوونا هه‌وه دشێت باندۆره‌كا مه‌زن ل سه‌ر جڤاک، هه‌رێم و میلله‌تێ هه‌وه بكه‌ت. ژبیر نه‌كه‌ن كو وڵاته‌كێ ب هێز و ئاڤه‌دان ب ده‌ستێ وەڵاتیێن به‌رپرسیار دهێته ئاڤاكرن. ئه‌م هه‌می چاڤه‌رێینه هوین رۆله‌كێ به‌رچاڤ د جڤاکی دا بگێرن و ب هه‌ست و هزرێن نه‌ته‌وایه‌تی و وەڵاتپارێزی كوردستانێ پێشڤه‌ببه‌‌ن.
داخوازا سه‌ركه‌ڤتنێ بۆ تاك تاكێ هنگۆ دکەم.
ئاماده‌بوویێن هێژا،
زانکۆیا دهۆک وه‌ك سازیه‌كا ئه‌كادیمی بەردەوام د بزاڤێ دایە بۆ ئه‌نجامدانا چاکسازی و پێشڤەبرنێ و دروستکرنا ژینگەهەکا پەروەردەویی و ئەکادیمی یا گونجای. ئه‌ڤ سازیه به‌رده‌وام د گهۆرانكاریێ دایه، ل سه‌ر هه‌ردوو ئاستێن كارگێری و ئه‌كادیمی، و هه‌ول و پرۆژێن جدی ئه‌نجام دده‌ت بۆ بلندكرنا كۆالیتیا خاندنێ و ڤه‌كۆلینان، ب ده‌ستڤه‌ئینانا متمانه‌به‌خشینا پرۆگرامێن خواندنێ و هه‌روه‌سا ئه‌نجامدانا دیراساتان بۆ ڤه‌دیتنا چاره‌سه‌ریێن گونجای بۆ ئاریشێن جڤاكی.
رێزدار سه‌روكێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ،
جه‌نابێ هنگۆ ده‌ریغي نه‌كريه ل سه‌ره‌دان و خو نزیككرنا هاووڵاتیان ب هه‌می چین و توێژاڤه، و خۆشبه‌ختانه هه‌مان شێواز ل گه‌ل ناڤه‌ندێن زانستی و زانكۆیاندا دووباره بوویه‌ڤه، و هه‌ر ده‌م پشته‌ڤان بووی بێی فه‌رق و جودایی. ئه‌ڤرو ژی به‌شدارن د ئاهه‌نگا پێگه‌هشتنا هزاران گه‌نجان ل باژێرێ مه، باژێرێ پاك و خاوێن و پێكڤه‌ژیانێ.
جاره‌كا دی ب ناڤێ جڤاتا زانكۆیا دهۆكێ و هه‌می مامۆستا و فه‌رمانبه‌ر و قۆتابیێن ده‌رچوویێن زانكۆیا دهۆك بخێڕهاتنه‌كا گه‌رم ل جه‌نابێ هه‌وه‌یێن رێزدار دكه‌م، و ئاماده‌بوونا جه‌نابێ هنگۆ ل گه‌ل مه‌دا ب ده‌لیڤه دزانم كو روئیا مه و هنده‌ك ژ وان پێشكه‌ڤتنێن دویماهیێ د زانكۆیا دهۆكێ دا چێبووینه بده‌ینه به‌رچاڤ:
ل زانكۆیا دهۆكێ مه باوه‌ری ب گهۆرینێن ریشه‌یی و په‌یداكرنا رێكه‌چاره‌سه‌ریێن نوی هه‌یه بۆ پابه‌ندبوون و جێبه‌جێكرنا پرۆژێ چاكسازیا حكومه‌تێ و بۆ پێشڤه‌برنا زانكۆیێ، هه‌رچه‌نده چاكسازی ل نك مه ژی یا بێ ئاسته‌نگ و ئالنگاری نینه! ژبه‌ر ڤێ دیدێ و ژبه‌ر باوه‌ری ب خوبوون، ئه‌م شیاینه د ڤان سالێن بووریدا گهۆرانكاریێن جوری (نوعی) د زانكۆیێ دا ئه‌نجام بده‌ین. كارێ مه یێ ئاراسته‌كریه به‌ره‌ڤ بلندكرنا ئاست و كۆالیتیا خواندنێ، ئه‌نجامدانا ڤه‌كۆلینێن زانستی ب مه‌ره‌ما چاره‌سه‌ركرنا ئاریشێن كوردستانێ و تێكهه‌ڵبوون ل گه‌ل كۆمه‌لگه‌هی.
د ساڵا بوریدا مه ژماره‌كا ده‌ستكه‌ڤتان هه‌بوویه و ل ڤێرێ دێ ئاماژه ب گرنگترین ژ وانا ده‌ستكه‌ڤتا ده‌م:
- بده‌ستڤه‌ئینانا متمانه‌به‌خشینێ یان باوه‌رپێكرنا تام (Full Accreditation) ل كۆلیژا پزشكی بۆ ماوێ ٦ ساڵان، وه‌ك یه‌كه‌مین و ته‌نها كۆلیژا پزیشكی ل سه‌ر ئاستێ هه‌رێما كوردستانێ.
- پشتی بوورینا ٣١ ساڵان ژ ته‌مه‌نێ زانكۆیێ، زانكۆیا دهۆك بوویه خودان یه‌كه‌مین پلانا ستراتیجی یا خۆ كو بۆ ١٥ ساڵان هاتیه دارێشتن و به‌ری ٢ حه‌فتیان هاته راگه‌هاندن. زێده‌باری ڕاگه‌هاندنا ٤ پرۆژان بۆ جێبه‌جێكرنا ڤێ پلانا ستراتیجی كو نوكه كه‌ڤتینه د بوارێ جێبه‌جێكرنێ دا، هه‌روه‌سا ژماره‌كا سیاسه‌تێن زانكۆیێ هاتینه دارێشتن. ئه‌ڤ پێنگاڤه خاله‌له‌كا وه‌چه‌رخانێ یه بۆ زانكۆیا مه.
- ب ده‌ستڤه‌ئینانا پرۆژه‌یه‌كێ ئه‌ورۆپی بو پێشڤه‌برنا ئاستێ خواندنێ ل كۆلیژا په‌روه‌ردا بنیات و ئاماده‌كرنا مامۆستایان بۆ په‌روه‌ردێ ب شێوه‌یه‌كێ باشتر، ب هه‌ڤكاری ل گه‌ل زانكۆیێن ئیتالی، ئیسپانی و پورتوگالی و ب پشته‌ڤانیا ماددی یا ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپی.
- به‌رفره‌كرنا په‌یوه‌ندیێن ناڤده‌وله‌تی و بده‌ستڤه‌ئینانا ژماره‌كا فا‌ندان بۆ ئه‌نجامدانا پرۆژێن نوی.
- ڤه‌كرنا كۆلیژا هونه‌رێن جوان، و ب ئومێدا ڤه‌كرنا پشكێن نوی وه‌ك پشكا موزیكێ كو تایبه‌ت بیت ب موزیكا رەسەن یا كوردستانێ د ساڵا بهێت دا.
- ڤه‌كرنا پشکا کارگێری بازارگه‌ری ل كۆلیژا كارگێری و ئابووری، هه‌روه‌سا پشکا پلانسازیا شار ل كۆلیژا پلانسازیا شار و هه‌رێمان.
- باشتركرنا ژینگه‌ها فێربوونێ و به‌رفره‌كرنا كه‌سكاتیێ و نویكرنا هه‌می كافیتریایێن زانكۆیێ.
- پشکداریکرنا چالاك د جڤاكی دا ب رێكا ئه‌نجامدانا ڤەكۆلینا ل سه‌ر ئاریشێن جڤاكی.
- ئه‌م وه‌كو زانكۆیا دهۆك خۆ سه‌رفه‌راز دبینین كو د ڤه‌كرنا زانكۆیا ئاكرێ مه رۆله‌كێ پێشه‌نگ هه‌بوویه د پێشكه‌شكردنا پارچه‌كا زانكۆیا خۆ بۆ خه‌لكێ كوردستانێ ب شێوه‌یه‌كێ گشتی و خه‌لكی عه‌زیزێ ئاكرێ و به‌رده‌ره‌ش و وێ ده‌ڤه‌رێ كو د وێ باوه‌رێ داینه دێ بیته فاكته‌رێ گه‌شه‌پێدانا هه‌مه‌لایانه یا ده‌ڤه‌رێ و ولاتێ مه.
ئه‌ڤ هه‌می ده‌ستكەڤته زێده‌باری ئه‌نجامدانا ژماره‌كا پرۆژێن دی یێن ناڤخۆیی بۆ رێكخستانا ده‌واما مامۆستایان و بەڵاڤكرنا هه‌ستێ به‌رپرسیاره‌تیێ د ناڤ زانكۆیێ دا.
ئه‌ڤه ژی ل ژێر سایه و سیاسه‌تا چاكسازیێ یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دهێته ئه‌نجام دان و ب به‌رچاڤوه‌رگرتنا هه‌ر (٥) بوهایێن زانكۆیا دهۆك كو پێك دهێن ژ یه‌كسانی، دادپه‌روه‌ری، شه‌فافیه‌ت، نه‌زاها ئه‌كادیمی و (ئینتیما).
د جهێ خۆ دایه ئاماژه ب وێ چه‌ندێ بكه‌م كو ئه‌ڤ هه‌می ده‌ستكەڤت و پێشكه‌ڤتنه دزڤریته بۆ ره‌نج و ماندیبوون و دلسوزیا مامۆستا و فه‌رمانبه‌رێن دلسوزێن زانكۆیا دهۆكێ، كو سه‌ره‌رای هه‌می قه‌یران و ئاسته‌نگان به‌رده‌وام كار كرییه بۆ خزمه‌تكرن و پێشڤه‌برنا زانكۆیێ و نه‌هێلایه حه‌تا یه‌ك رۆژ ژی ده‌واما زانكۆیا پاش بكه‌ڤیت.
ماموستا و فه‌رمانبه‌رێن زانكۆیا دهۆك، هوین جهێ شانازی مه‌نه.
مێڤانێن قه‌درگران؛
ئه‌ڤ به‌رهه‌مێ مه‌زن یێ زانكۆیا دهۆك ساڵانه پێشكه‌شی كۆمەلگه‌هی و كوردستان و جیهانێ دكه‌ت، ل ژێر سایه و سیاسه‌تا حه‌كیمانه‌یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دهێته دی. ڤێرێ د جهێ خۆ دایه ئه‌م سوپاسیەكا بێ سنۆر ئاراستەی رێزدار جه‌نابێ سه‌رۆكێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ مه‌سرور بارزانی بكه‌ین بۆ گرنگیدان و پشته‌ڤانیا جه‌نابێ وان ب كه‌رتێ خواندنا بلند.
- پویته‌پێدانا به‌رده‌وام یا جه‌نابێ سه‌روكێ هه‌رێما كوردستانێ رێزدار نێچیرڤان بارزانی ب گهۆرانكاری و پێشكەڤتنێن زانكۆیا مه بۆ مه، جهێ دلخۆشی و سوپاسیا مه‌یه.
- پشته‌ڤانیا به‌رده‌وام یا به‌رێز وه‌زیرێ خواندنا بلند و ڤه‌كۆلینێن زانستی د. ئارام محمد قادر و تیمێ وه‌زاره‌تێ بۆ پرۆژێن تایبه‌تێن زانكۆیا دهۆك، جهێ سوپاسی و رێزلێئینانێ یه.
- سوپاس بۆ به‌رێز پارێزگه‌رێ دهۆكێ د. علی ته‌ته‌ر و ئیدارا پارێزگه‌هێ بۆ هه‌ڤكاری و پشته‌ڤانی و به‌شداریا وان یان به‌رده‌وام ل گه‌ل مه‌دا.
- ئێكه‌تیا قوتابیێن كوردستانێ وه‌كو نوێنه‌رێن قۆتابیێن زانكۆیێ رۆله‌كێ به‌رچاڤ دیتیه د گفتگۆ و بڕیارێن جڤاتا زانكۆیێ دا، و پشته‌ڤان بووینه دگهۆرانكاریێن به‌رچاڤێبن زانكۆیێ دا، ئه‌م ڕۆلێ وان بلند دنرخینین.
- سوپاسه‌كا تایبه‌ت بۆ هێزێن ئێمناهیێ بۆ رۆلێ وان یێ دلسوزانه و بۆ هاریكاری و پشته‌ڤانیا وان یا به‌رده‌وام بۆ كارێن مه پێخه‌مه‌ت برێڤەچوونا پرۆسا خواندنێ د كه‌شه‌كێ هێمن و ئارام دا.
- زۆر سوپاس بۆ لایه‌نێن سیاسی بۆ پاڵپشتیا وان یا به‌رده‌وام و تێگه‌هشتنا وان بۆ كارێ مه یێ ئه‌كادیمی.
- سڵاڤێن گه‌رم بۆ پێشمەرگێن قەھرەمان، بۆ پارێزه‌رێن كوردستانێ، سڵاڤ بۆ گیانێ پاكێ شەھیدان، و سڵاڤ بۆ مالبات و كەسوكارێن سه‌ربه‌رزێن شەھیدان.
- سوپاسیەكا گه‌رم ئاراستەی ستافێ ئه‌كادیمی و كارگێریێ و خزمه‌تگوزاریێ زانكۆیا دھۆك دكەم كو د ھەمی كاودانان دا به‌رده‌وام كارێ خۆ ب رژدی و ب گیانەكێ نیشتمانپه‌روه‌ری جێبه‌جێدكه‌ن. بێگومان، ب ڤی گیانێ كاركرنێ، پاشەرۆژەکا گه‌ش ل پێشیا مەیە.
- سوپاس بۆ لیژنا ئاماده‌كاریا ئاهه‌نگێ، تاقمێ پرۆتوكۆلی، كه‌نالێن راگه‌هاندنێ و هه‌می لایه‌نێن ئه‌منی.
جاره‌كا دی ب ناڤێ خۆ و هه‌می ئه‌ندامێن جڤاتا زانكۆیا دهۆك پیرۆزباهیێ ل هەوە ده‌رچوویێن گه‌ڕا (٢٨)ێ دكه‌م، ئومیده‌وارین هوین به‌رده‌وام د ژیانا خۆ دا سه‌ركه‌ڤتی بن. هیڤیدارم هوین ب رێكا پلاتفۆرمێ (Alumni) یێ زانكۆیێ به‌رده‌وام ل گه‌ل زانكۆیا خۆ، زانكۆیا دهۆك، د په‌یوه‌ندیێ دا بن.
دەستخۆش و هه‌ر سەرفەراز بن.
پ.ھ .د. داود سلێمان ئه‌تروشی
سه‌رۆكێ زانكۆیا دهۆک
٦-١١-٢٠٢٣
بۆ دیتنا پەیڤا سەرۆکێ زانکۆیا دهۆک سەرەدانا لینکێ یوتوبى ل خوارێ بکە :