لبن جافديري و سةربةرشتيا راكريا كوليزا دةرمانسازي ل زانكويا دهوكيَ, ناما ماستةرا قوتابي "شنه عصمت محمد" لبن ناف و نيشانيَ: " بةراورديةك دناظبةرا رادى كاريطةرى و سلامةتيا بكارئينانا كلاريسرومايسين بةرامبةر ليظوفلوكساسين د جارةسةريا سياني دا بو ذناظبرنا نةخوَشيا بةكتريا هليكوباكتةرىَ بيلورى (لولثيَضىَ دةروازةيى) ل دهوك، هةريَما كوردستانىَ، عيراق" هاتة كةنكةشةكرن و شروفة كرن, ل روزا بينج شةمبي ريكةفتي 21.11.2019, ل سةنتةريَ رةوشةنبيري و جفاكي ل زانكويا دهوكيَ.
هةزي يي كوتني ية كو ئةف فةكولينة هاتية جاب كرن ل كوفارا بةرنياس " Journal of Gastroenterology Insights" كو سةر بة دةزكةهيَ جابيَ (Pagepress)يه.
Link to the journal: https://www.pagepress.org/journals/index.php/gi/article/view/8256
ئةف فةكولينة ييَ هاتية بةرهةف كرن لبن جافديريا:
- هاريكاريَ بروفيسور "د. عمر ق. ب. الليلة"
ليزنا زانستي بيكهاتية ز هةر ئيَك ز بةريَزان:
- هاريكاريَ بروفيسور "د. طيب صابر كريم" ... سةروك
- هاريكاريَ بروفيسور "د. عبدالرحمن توفيق سعدي" ... ئةندام
- ماموستا "د. مروان محمد ميرخان" ... ئةندام
…………………………..
بوختا فةكولينيَ:
ثيَشةكى:
نةخوَشيا بةكتريا هليكوباكتةرىَ بيلورى (لولثيَضىَ دةروازةيى) ذ هةمى نةخوَشييَن بةكتريا دوم دريَذ بةلاظةترة لنك مروَظى و ئيَكة ذ ئةطةريَن سةرةكى ييَن بةدهةرسكرنىَ و هةودانا طةدةى كولبوونا طةدةى و دوازدة طرىَ.
مةرةم ذ ظةكولينىَ:
ئارمانجا ظةكولينىَ هةلسةنطاندنا ريَذا ذناظبرنا هليكوباكتةرىَ بيلورية (لولثيَضىَ دةروازةيى) كو ذ بكارئينا سيستةمىَ ضارةكةر بدةستظة دهيَت ب ريَكا كلاريسرومايسين و سيستةمىَ ضارةكةر بكارئينانا ليظوفلوكساسين د طةريان ل وان هوَكاران كو دبنة كارتيَكةر ل سةر ئةنجاميَن ضارةكرنىَ. هةروةسا طةريان ل نيشانيَن نةريَنى يىَ سيستةمىَ ضارةكةر.
كةرةستة و شيَوازيَن هاتينة بكارئينان دظىَ ظةكولينيَدا:
ظةكولين ب خواندنةكا تاقيكرنا تةختةبةندى و بةرةلاَ يا بةراوردكرى دهيَتة هذمارتن و هاتيةكرن بو بةراوردكرنىَ دناظبةرا ريَذا ذناظبرنا بةكتريا هليكوباكتةرىَ بيلورى (لولثيَضىَ دةروازةيى) كو بكارئينانا سيستةمىَ ضارةكةر بدةستظة دهيَت ب ريَكا كلاريسرومايسين و سيستةمىَ ضارةكةر بكارئينانا ليظوفلوكساسين. جةخت هاتةكرن ذ تووشبوونىَ ب نةخوَشيا هليكوباكتةرىَ بيلورى ب ريَكا ثشكنينكرنا يورييَزا بلةز (Rapid urease test) ل دةمىَ ثشكنينكرنىَ ب نازورىَ، و تةئكيدكرن ل ذناظبرنا نةخوَشيىَ ب ريَكا ثشكنينكرنا يوريا ب بفكرنىَ (Urea Breath Test ) ظةكولين هاتةكرن ل بنطةهىَ نةخوَشييَن كوَئةندامىَ هةرسىَ و جطةرى سةر ب نةخوَشخانا ئازاديظة يا فيَركرنىَ ل باذيَرىَ دهوكىَ. ثيَزانين هاتنة كومكرن ب ريَكا ضاظثيَكةفتنيَن روى ب روى دطةل نةخوشان ب هاريكاريا فورمةكا تايبةت بو توماركرنا داتايان. هةروةسا لدويف ضوونا نةخوَشان هاتةكرن ذلايىَ ظةكولةريظة ب ريَكا تيَلةفونىَ و ب ريَكا ضاظثيَكةفتنيَن ئيَكسةر ب دريَذيا دةمةكى و ل دوماهيا سيستةمىَ ضارةكرنرىَ و ثشت بةستن ب ديزاينيَن ئامادةكرى بو ظةكولينىَ و داتا هاتنة شروظةكرن ب هاريكاريا بةرنامةكىَ ئامارىَ (SPSS 21.0) .
ئةنجام:
192 نةخوَش هاتنة دةست نيشانكرن بو ظىَ ظةكولينىَ، 93 نةخوَش ذوان كةتنة بةر سيستةمىَ ضارةكرنىَ ب ريَكا كلاريسرومايسين و 99 نةخوَشان سيستةمىَ ضارةكةر وةرطرت بكارئينانا ليظوفلاكسين. 64 نةخوَشان سيستةمىَ ضارةكرنىَ تةمامكر بكارئينانا كلاريسرومايسين لىَ 60 نةخوَشان سيستةمىَ ضارةكرنىَ بكارئينانا ليظوفلوكساسين تةمامكر. ريَذا سةركةفتنا ضارةكرنىَ طةهشتة 64/52 (81,25%) بكارئينانا سيستةمىَ ضارةكةر ب ريَكا كلاريسومايسين. لىَ ريَذا بكارئينانا سيستةمىَ ضارةكةر بكارئينانا ليظوفلاكسين طةهشتة 60/49 (81,66 %)
(P= 0.9524 ريَذةيا ثتريىَ 1.0280 P= [OR] فرةهيا هويريىَ (0.4153 – 2.5447) = [CI]. ريَذا كارتيَكرنيَن نةريَنى بلندتربوون دطةل بكارئينانا سيستةمىَ ضارةكةر ب ريَكا كلاريسومايسين ذ بكارئينانا ليظوفلاكسين
( P= 0.001) و دةمىَ طةريان ل هوَكاريَن مةترسيىَ ييَن ثةيوةنديدار ب ضارةكرنىَ دياربوو كو نيشاندةرىَ بارستةيا لةشى (Body Mass Index – BMI) كارتيَكرن ل رادىَ كاريطةريا سيستةمىَ ضارةكةر كر. هةروةسا هاتة تيَبينيكرن كو ريَذا سةرنةكةفتنىَ بلندتربوو لنك نةخوَشيَن خودان نيشاندةرا بلند يا ثارستةيا لةشى (P= 0.0174 ; OR= 1.1116; CI= 1.0187-1.2129) . لىَ هوَكاريَن تةمةنى و رةطةزى و دةست نيشانكرن ب نازورىَ و جطارةكيَشان كارتيَكرنةكا بةرضاظ نةبوو ل سةر ئةنجاميَن ضارةكرنىَ.
دةرئةنجام:
ريَذا سةركةفتنىَ يا سيستةميَن ضارةكرنىَ يا بلندبوو. لىَ ريَذا كارتيَكرنيَن نةريَنى بلندتربوو دبكارئينانا سيستةمىَ ضارةكرنىَ ب ريَكا كلاريسرومايسين ب بةراوردى دطةل سيستةمىَ ضارةكرنىَ بكارئينانا ليظوفلوكساسين بلندبوونا نيشاندةرىَ ثارستا لةشى ثةيوةنديداربوو ب بلندبوونا تيَكراييَن سةرنةكةفتنا ذناظبرنا بةكتريايىَ. يا ثيَدظى ئةوة كو ثتر ظةكولين بهيَنةكرن بو دةست نيشانكرنا ريَذةييَن بةرطريا بةكتريا هليكوباكتةرىَ بيلورى يا هةظدذيَن كاريطةر.