١٠٠ رۆژ و چه‌ند په‌یڤه‌ك
Nov. 28, 2021, 9:05 a.m.

 

پشتی بورینا ١٠٠ رۆژان ل سه‌ر ده‌ستبكاربوونا من وه‌ك سه‌روكێ زانكۆیێ پێتڤی دبینم كو چه‌ند په‌یڤه‌كا ئاراسته‌ی ماموستا و فه‌رمانبه‌ر و قۆتابیێن زانكۆیا دهۆك بكه‌م ژ بو ئاگه‌هداربوونا وان ل سه‌ر كارێن د ڤی ماوه‌ی دا هاتینه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌وێن بڕیار ل سه‌ر هاتینه‌ دان کو بهێنه‌ ئه‌نجامدان.

هه‌ر ل ده‌ستپێكا كارێ خودا من هه‌می بزاڤ كرینه‌ ژبو دیاركرنا دیدگه‌ها (رویا) خۆ و پێنگاڤێن پێتیڤی بو پتر گەشەکرنا زانكۆیا دهۆک، كو ئه‌ڤه‌ ژی د سێ خالاندا خۆ ڤه‌دگریت:

  • بلندكرنا ئاستێ ده‌رچوویێن زانكۆیێ
  • ئه‌نجامدانا ڤه‌كۆلینین زانستی ژ بوی چاره‌سه‌ركرنا ئاریشێن وەڵاتی
  • پتر تێكهه‌لبوونا زانکویێ دگەل جڤاکێ

ل سه‌ر ڤی بنه‌مای، چەندین دیدار و کۆمبوون هاتینە ئەنچامدان دگه‌ل جڤاتێن زۆربه‌یا كۆلیژان، نوێنه‌رێن ماموستایان، سه‌روك به‌شێن زانستی، رێڤه‌به‌رێن سه‌نته‌ر و رێڤبه‌ریان و نوێنه‌رێن یه‌كێتی قۆتابیان، و هه‌روه‌سا دگه‌ل ژماره‌كا زۆر یا ماموستایان دیالۆگ و لێكتێگه‌هشتنه‌كا باش چێ بوویه‌. د ئه‌نجامێ وان کومبوون و دیداراندا (٧) كۆمبوونێن جڤاتا زانكۆیێ هاتینە ئەنجامدان ژ بو گەنگەشەکرنا وان بوچونێن هاتینە کومکرن و کارئێخستنا وان ژ بوی به‌رژه‌وه‌ندیا زانكۆیێ و به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی، و لەورا تاكو نوكه‌ چه‌ندین بڕیارێن گرنگ هاتینه‌ دان.

هنده‌ك ژ وان بڕیارێن جڤاتا زانكۆیێ یێن تاكو نوكه‌ هاتینه‌ ئه‌نجامدان‌:

  • ڕاگرتنا خاندنا ئێڤاران ل زانكۆیێ وه‌ك (Pilot Project) بۆ ساڵا خاندنێ (٢٠٢١-٢٠٢٢) دگه‌ل وه‌رگرتنا هه‌می قۆتابیێن ئێڤاران ل دیڤ پلانا زانكۆیێ ل خاندنا سپێدێ، و ب پشته‌ڤانیا وەزارەتا خواندنا بلند و ڤه‌كۆلینێن زانستی.
  • درێژكرنا ده‌واما سپێدێ یا زانكۆیێ بی كو لۆدێ (بارێ) ماموستای بهێته‌ زێده‌كرن.
  • درێژكرنا ده‌واما ئێڤاران بو (٦) ده‌مژمێران دگەل هه‌وڵێن بەرزکرنا کوالیتییا خاندنا ئێڤاران.
  • رێپێدانا ماموستایێن زانكۆیێ كو ل حه‌فتیێ یه‌ك رۆژ ل په‌یمانگه‌ و زانكۆیێن تایبه‌ت و حكومی ده‌وامێ بكه‌ن وەک وانەبێژ.
  • زێده‌كرنا بابەتێن ده‌ربازبوونێ (عبور) ل وان قوناغێن كو سیسته‌مێ خاندنێ تێدا دهێته‌ گهۆرین.
  • خه‌لاتكرنا ماموستایێن پلا پرۆفیسوریێ وه‌رگرتی ل دوو ساڵێن دوماهیكیێ.
  • خه‌لاتكرنا ماموستایێن پرۆژه‌ و فه‌ند بو زانكۆیێ ب ده‌ستڤه‌ ئیناین.
  • سالڤەگەرا دامەزراندنا زانكۆیێ هاتە ئەنجامدان و بریارە ئەف نەریتە سالانە بهێتەکرن ب ئەنجامدانا چەندین جالاکیان.

هنده‌ك ژ وان بڕیارێن جڤاتا زانكۆیێ یێن كو هاتینه‌ دان و كار ل سه‌ر دهێته‌ كرن:

  • رێكخستنا هاتن و چوونا قۆتابیان و ماموستا و فەرمانبەران بو ناڤ كه‌مپێ زانكۆیێ و ده‌ستپێكرنا (٢) هێلێن كوسته‌ران به‌رده‌وام
  • زیدەکرنا رێژا کەسکاتی ێێ دناڤا كه‌مپێ زانكۆیێ
  • زێده‌كرنا داهاتێ زانكۆیێ ب رێكا وه‌به‌رهێنان ژ لایێ كه‌رتێ تایبه‌ت ڤە.
  • ڕێكخستنا په‌رتوكخانا ناڤه‌ندیا زانكۆیێ
  • رێكخستنا ووركشۆپێن ساڵانه‌ ل هه‌ر كۆلیژه‌كێ ب هه‌ڤكاری دگه‌ل لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار ل كه‌رتێ تایبه‌ت و حكومی و رێكخراوێن نه‌حكومی.
  • ڤه‌گه‌راندنا ماموستایێن زانكۆیێ بو به‌شێن زانستی یێن كۆلیژان ل دیڤ تایبه‌تمه‌ندیی و پسپوریا وان.

زێده‌باری ڤێ چه‌ندێ، سه‌ره‌دان و چاره‌سه‌ركرنا چه‌ندین كێشه‌یان و دابینكرنا پێتڤیێن به‌شێن ناڤخوییێن كچان و هه‌روه‌سا ڤالاكرنا ناڤه‌ندا قۆتابیان ژ دوكانان ژبوی پتر روخساندنا جهی بو چالاكیێن قۆتابیان هندەک پێنگاڤێن دی بوینه‌ كو هاتینه‌ ئه‌نجامدان.

ل دویماهیكێ پێتڤیه‌ سوپاسیه‌كا بێ پایان ئاراستەی ئه‌ندامێن جڤاتا زانكۆیێ بكه‌م ژبۆ گفتگۆیێن ئاڤاكه‌ر و بڕیارێن بوێر و پشته‌ڤانیكرنا دیدگه‌ها من وه‌ك سه‌روكێ جڤاتا زانكۆیێ، و هەروەسا سوپاسه‌كا گه‌رم ئاراسته‌ی نوێنه‌رێن ماموستایان و یه‌كێتی قۆتابیان دكه‌م بو ڕۆلێ وان یێ گرنگ د گه‌هاندنا په‌یام و دیدگه‌ها من، و سوپاس بو تاك تاكێ ماموستایێن پشته‌ڤانی كری و هاریكاری پێشکێشی کری دڤی ماوەی دا‌، هەروەسا سوپاسیا ستافێ کارگێری یێ رێڤەبەری و سەنتەرێن سەر ب زانکۆیێ ڤە دکەم.

من باوه‌ریه‌كا موكم یا هه‌ی كو ئه‌م پێكڤه‌ دێ زانكۆیا دهۆك به‌ره‌ڤ ئاسوویێن بلندتر به‌ین. هه‌ر دسه‌ركه‌فتی بن.

د. داود سلیمان ئه‌تروشی

سه‌روكێ زانكۆیا دهۆك

٢٠-١١-٢٠٢١